Suy nghĩ về trách vụ của một vị trụ trì

Công cuộc tuyên dương chính pháp chịu ảnh hưởng rất lớn bởi công năng tu tập và hiệu quả gánh vác các hoạt động Phật sự địa phương của các vị trụ trì. Các thầy sẽ là tác nhân trung tâm giúp cho giáo pháp của Đức Phật được lan tỏa khắp nơi, đến với nhiều đối tượng khác nhau. Hoằng pháp là công việc hàng ngày của tất cả những người thực hiện nếp sống xuất gia phạm hạnh. Đức Thế Tôn từng khuyến khích rằng: "Hỡi các Tỳ kheo!… Các ông hãy đi, nhưng đừng đi hai người cùng một hướng, hãy đi mỗi người mỗi ngả, hãy truyền bá Chánh pháp. Này các Tỳ kheo, Chánh pháp toàn thiện ở phần đầu, phần giữa cũng như phần cuối, cả trong ý tứ và lời văn. Hãy tuyên bố về cuộc sống toàn thiện và thanh tịnh… Chính Như Lai cũng đi, Như Lai cũng sẽ đi về hướng Uruvela (Ưu Lâu Tần Loa) ở Sanànigàna để hoằng dương Chánh pháp. Hãy phất lên ngọn cờ của bậc thiện trí, hãy truyền dạy giáo pháp cao siêu, hãy mang lại sự tốt đẹp cho người khác; được vậy, là các ông đã hoàn tất nhiệm vụ” (Mahavagga - Đại phẩm 19, 20). Từ lời khuyến khích này để liên tưởng đến trách vụ của vị trụ trì, ta sẽ thấy trụ trì là người đóng một vai trò hết sức quan trọng, liên đới đến nhiều mặt tu học của Tăng Ni trụ xứ cũng như quần chúng Phật tử tại gia. Công cuộc tuyên dương Chánh pháp chịu ảnh hưởng rất lớn bởi công năng tu tập và hiệu quả gánh vác các hoạt động Phật sự địa phương của các vị trụ trì. Các thầy sẽ là tác nhân trung tâm giúp cho giáo pháp của Đức Phật được lan tỏa khắp nơi, đến với nhiều đối tượng khác nhau. Qua bài viết này, chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc những suy nghĩ về hình ảnh của một vị trụ trì xét trên phương diện truyền bá giáo lý của Đức Như Lai. Nội hàm chi tâm - ngoại ứng chi đức Khi nói đến công việc của một vị trụ trì, ta thường liên tưởng đến câu nói: “Trụ pháp vương gia, trì Như Lai tạng” như một sự giải thích trọn vẹn nhất. Tuy nhiên, để hiểu thấu đáo nội hàm câu nói ấy, vấn đề quả không đơn giản. Trong một lần hầu chuyện với HT. Thích Giác Toàn - Phó chủ tịch HĐTS, trụ trì tịnh xá Trung Tâm - chúng tôi hết sức tâm đắc khi được HT giải thích rằng, về mặt sự tướng thì vị trụ trì gìn giữ, trông nom, bảo quản ngôi chùa, hành trì tạng pháp của chư Phật; về mặt pháp tánh thì nhờ vào phẩm hạnh và đạo đức của mình, vị trụ trì sẽ khiến cho quần chúng thông hiểu được Chánh pháp. Thông qua những hoạt động thường ngày, vị trụ trì phải thể hiện được cung cách của một bậc xuất trần thượng sĩ, giải quyết mọi việc bằng cái tâm tu và bằng đức độ của một người có hành trì, tu tập. Khi tiếp xúc với một vị thầy như thế, chúng ta sẽ cảm nhận được năng lượng của an lạc và tự nhiên sẽ được chuyển hóa. Đây chính là cách hoằng pháp hữu hiệu và thuyết phục nhất thông qua thân giáo, không cần phải thốt lên một lời pháp nào. Tuy thế, theo Hòa thượng, chúng ta cũng không nên đòi hỏi một cách khắt khe lối hành xử cũng như kiến thức của một vị trụ trì. Không phải ai cũng có thể đạt được một cung cánh hành xử thật khéo léo cũng như một kiến thức uyên bác về “Đông Tây kim cổ”. Điều cần nhất nơi một vị trụ trì chính là ở cái Tâm và cái Đức. Đây là hai mặt hết sức quan trọng mà trước khi được giao phó nhiệm vụ thiêng liêng gìn giữ cơ sở Giáo hội, giáo hóa mọi người quay về với Chánh pháp, vượt qua khổ đau, sống tự tại vô ngại giữa cuộc đời mà vị trụ trì đã phát nguyện. Yêu cầu này có lẽ không quá cao, bởi đó chính là kết quả của sự hội tụ công đức tu tập của mỗi vị xuất gia. Việc chuyên tâm hành trì nếp sống thiền môn chính là điều tâm niệm của mỗi vị trụ trì. Đây là lẽ sống và cũng là niềm mong mỏi của quần chúng Phật tử. Cùng với việc ngày càng có không ít vị cư sĩ tại gia tinh tấn học và hành trì chánh pháp, nên vị trụ trì càng không thể hờ hững trong hành xử và nông cạn trong suy nghĩ, thiếu tâm, thiếu đức, thiếu tinh thần tu tập tự thân hay chỉ phát nguyện trụ trì vì một lợi dưỡng “riêng tư” nào đó… Một đời chuyên tâm kinh kệ Thực tế, một vị trụ trì nếu chỉ chuyên tâm tầm cầu học tập kinh điển và hành trì giáo pháp, thì vị ấy đã có thể giáo hóa được nhiều người. Vì suy cho cùng, công việc của vị trụ trì là giữ gìn và truyền trì mạng mạch của Phật pháp, nên “thiền duyệt” mới chính là “món ăn” tinh thần của các vị. Quần chúng đến chùa, điều cần thiết với họ không phải là bàn luận thế sự hay chính trị mà là học hỏi và nghiên tầm giáo pháp. Do đó, nếu một vị trụ trì không có sự dụng công nhất định trong kinh kệ, luật luận sẽ là một thiếu sót lớn và xem như nhiệm vụ, sứ mạng của mình khó mà hoàn thành. Chúng ta phải nhìn nhận rằng, kinh điển chính là kho báu vô giá song chỉ đồng hành với những ai biết trân trọng và nâng niu chúng. Kinh pháp không chỉ là nhịp cầu giúp cho người thọ trì vượt qua con sông sanh tử mà còn là vốn sống to lớn làm kim chỉ nam trên bước đường hành đạo của những vị trụ trì. Thử nhìn lại trong quá khứ cũng như hiện tại, những bậc tôn túc thành công trong công tác trụ trì, nhiếp hóa được nhiều người đều là những vị chuyên tâm giáo điển, sớm hôm vui với tiếng mõ lời kinh, vun trồng cội rễ tốt lành cho tự thân và tha nhân. Với những chứng nhân như thế, hoằng pháp của một vị trụ trì mà chúng ta hiểu đâu chỉ có việc đăng đàn thuyết giảng, vân du rày đây mai đó, mà chính là ở tại những “pho kinh sống”, thầm lặng trao cho mọi người. Hình ảnh đó trái ngược hiện trạng một số Tăng Ni trẻ tách mình khỏi cảnh chùa, rời khỏi đại chúng, đi kiếm một đời sống “tự do”, bất chấp những hiểm nguy do không được tu tập với tăng đoàn. Chăm lo, vun vén môi trường tu học của đại chúng - tín đồ Khi đảm nhiệm công tác tại một cơ sở, vị trụ trì sẽ phải tất bật với nhiều lo toan và Phật sự. Tuy nhiên, xét cho cùng, những lo toan ấy đều nhằm vào mục đích sắp xếp chương trình tu học hàng ngày cho đại chúng nội tự và Phật tử thập phương như một cách thức hoằng pháp. Việc làm này là cả một nghệ thuật và ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng tu tập của mỗi đạo tràng. Là một vị tôn túc có kinh nghiệm trong tổ chức tu học cho Tăng chúng và quần chúng lên gần 1.000 người, TT.Thích Thanh Hùng - Phó ban HDPT TƯ, trụ trì Tổ đình Phổ Quang (Q. Phú Nhuận) đã chia sẻ với chúng tôi rằng, vị trụ trì cần phải thiết lập được một thời khóa tu tập hoàn chỉnh với nhiều mô hình khác nhau sao cho phù hợp và đáp ứng được nhu cầu tu tập của từng đối tượng cụ thể. Ngoài ra, vị trụ trì cũng nên lưu tâm đến đời sống hàng ngày của Phật tử tại gia để sẵn sàng động viên, chia sẻ với họ trong những trường hợp nhất định. Chính sự chu đáo này mà đạo tràng tu tập tại chùa Phổ Quang ngày càng trang nghiêm và thu hút đông đảo tín đồ. Trong chiều hướng đó, Ni trưởng Tịnh Nguyện - trụ trì chùa Phước Hải - lại quan tâm chủ yếu đến lực lương tín đồ trẻ tuổi. Từng là một sinh viên theo thế học, thường gần gũi các bạn sinh viên trẻ, làm việc, tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của họ, đồng thời cũng nuôi các bé cô nhi, trẻ em nghèo nên theo Ni trưởng hiểu rằng lứa tuổi này có nhiều nhiệt huyết, năng động, nhưng cũng rất háo thắng, thiếu kinh nghiệm sống nên dễ bị cám dỗ, lôi kéo dẫn đến những hành vi bất thiện, sa đọa. Và với kinh nghiệm những năm làm việc, Ni trưởng cũng nhận thấy gia đình cho con em thân cận vào chùa, sau một thời gian, chúng đều trở thành những đứa con ngoan, có nhiều đức tính tốt. Đây sẽ là những mẫu hình thuyết phục để chuyển hóa những người khác trong cộng đồng mới bước vào đạo. Với tâm nguyện này, Ni trưởng đã tổ chức những bữa ăn chay và thuyết pháp tập trung cho sinh viên các trường đại học nhân ngày mùng 1 và 15 hàng tháng, trải qua một thời gian khá dài cho đến hiện nay. Có sự vun vén tạo môi trường tu tập như thế của một vị trụ trì sẽ làm cho sinh khí thiền môn thêm sống động và đầy năng lượng, mở ra nhiều phương thức hoằng pháp hữu hiệu, phù hợp với điều kiện hiện nay và đáp ứng lại nhu cầu tu học cho cả giới xuất gia lẫn tại gia. HET=NAM MO BON SU THICH CA MAU NI PHAT.( 3 LAN ).TAM THANH.( MHDT ).11/5/2012.